บทความทางวิชาการ ” ร่วมสร้างสรรค์ด้วยภาษาไทย”

ร่วมสร้างสรรค์ด้วยภาษาไทย

         ภาษามีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ เพราะมนุษย์ใช้ภาษาในการติดต่อสื่อสาร
ทำความเข้าใจซึ่งกันและกัน ภาษาเป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นเป็นชีวิต เป็นสมบัติทางวัฒนธรรมสืบทอดเป็นสมบัติของมนุษยชาติ บอกให้รู้ถึงความเป็นชาติ (สมโรจน์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา.2540 : 127) ภาษาไทยเป็นภาษาประจำชาติ เป็นพลังอำนาจเป็นสิ่งที่แสดงถึงศักดิ์ศรีและความเจริญรุ่งเรืองของชาติ คนไทยทุกคนต้องใช้ภาษาไทย ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญของความมั่นคงของชาติภาษาไทยเป็นภาษาการศึกษา ทุกวิชาต้องใช้ภาษาไทยเป็นพื้นฐานในการเรียนรู้ ดังนั้นคนไทยทุกคนจึงมีหน้าที่ที่จะเรียนภาษาไทย และใช้ภาษาไทยให้ถูกต้องเหมาะสมตามวัฒนธรรมไทย(กรมวิชาการ. 2541 : 1) ภาษาไทยนอกจากจะใช้เป็นเครื่องมือในการสื่อสาร ยังเป็นเครื่องมือพื้นฐานแห่งการเรียนรู้ รวมทั้งเป็นเครื่องมือในการแสวงหาความรู้ที่จำเป็นของชาวไทยด้วยภาษาไทยมีความสำคัญทั้งในฐานะที่เป็นภาษาประจำชาติ 


การเรียนการสอนภาษาไทยมุ่งให้ผู้เรียนมีพัฒนาการทางภาษาทั้ง 4 ด้าน คือ ด้านการฟัง การพูด การอ่าน และการเขียน ตามควรแก่วัยเห็นคุณค่าของภาษาสามารถใช้เป็นเครื่องมือสื่อความคิด ความเข้าใจและเป็นเครื่องมือในการแสวงหาความรู้ (กรมวิชาการ. 2535 : 7) ดังนั้นแผนการศึกษาแห่งชาติฉบับที่ 9 (พ.ศ. 2545 – 2559) จึงมุ่งพัฒนาให้คนไทยเป็นคนดี เก่ง และมีความสุขและมุ่งพัฒนาสังคมไทยให้เป็นสังคมที่พึงประสงค์ มีความเข้มแข็งและมีดุลยภาพใน 3 ด้าน คือสังคมคุณภาพ สังคมแห่งภูมิปัญญาและการเรียนรู้ และสังคมสมานฉันท์และเอื้ออาทรกัน(สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ , 2545 : 2) โดยจัดให้มีการศึกษาเพื่อพัฒนาคนและสังคมไทยโดยรวม ฉะนั้นคุณภาพของการศึกษาจึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งที่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการศึกษาทุกระดับจะต้องคำนึงถึง
การปฏิรูปการศึกษาของไทยในปัจจุบันมีจุดมุ่งหวังที่จะสร้างสังคมไทยให้เป็นสังคม
แห่งการเรียนรู้(Learning Society) เพื่อที่จะเป็นสังคมฐานความรู้(Knowledge – based Society)ที่สามารถแข่งขันกับนานาอารยะประเทศได้ ดังนั้นในการจัดการศึกษาจึงต้องอาศัยหลักสำคัญ 4 ประการ ดังที่สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ (2541 : 121) ได้กำหนดไว้คือ การเรียนเพื่อรู้การเรียนเพื่อปฏิบัติได้จริง การเรียนรู้เพื่อที่จะอยู่ร่วมกัน และการเรียนรู้เพื่อชีวิต ตลอดจนการพัฒนาศักยภาพของเด็กไทยให้ครบทุกด้าน ทั้งด้านความจำ การใช้เหตุผล ความซาบซึ้งในสุนทรียภาพ สมรรถนะทางร่างกาย และทักษะในการติดต่อสื่อสารกับผู้อื่นเน้นให้ผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด กระบวนการจัดการศึกษาต้องส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาตนเองตามธรรมชาติและเต็มศักยภาพ ในการจัดกระบวนการเรียนรู้ สถานศึกษาและหน่วยงาน ที่เกี่ยวข้องต้องดำเนินการเกี่ยวกับการฝึกทักษะกระบวนการคิด การจัดการ การเผชิญสถานการณ์และการประยุกต์ความรู้มาใช้เพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหา โดยจัดกิจกรรมให้ผู้เรียนได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง ฝึกการปฏิบัติ ทำได้ คิดเป็น ทำเป็น รักการอ่านและเกิดการใฝ่รู้อย่างต่อเนื่อง (พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 : 13)
การเรียนจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการฝึกฝนทักษะพื้นฐานให้สัมพันธ์ทั้ง 4 ด้าน คือ ทักษะการฟัง ทักษะการพูด ทักษะการอ่าน และทักษะการเขียน ซึ่งในทักษะ 4 ด้านนี้ การเขียนนับว่าเป็นทักษะการแสดงออกที่สำคัญที่สุด ในเด็กปกติการเรียนรู้ภาษาจะเกิดขึ้นได้ต้องอาศัยประสบการณ์และผ่านขั้นตอนของระบบการสื่อความหมายที่ค่อนข้างจะซับซ้อน โดยจะเริ่มต้นจากสมอง เมื่อสมองคิดเสร็จจะสั่งการมาที่กล้ามเนื้อที่ควบคุมการพูดให้ทำงาน โดยส่งสัญญาณในลักษณะคลื่นเสียงไปยังผู้รับโดยผ่านหูไปยังหูชั้นใน และไปยังเส้นประสาทและสมองและแปลความหมาย ซึ่งในเด็กที่มีปัญหาในการเรียนรู้นั้น ไม่มีความบกพร่องของอวัยวะสื่อความหมาย แต่เด็กจะมีกระบวนการเรียนรู้ที่บกพร่อง จึงเป็นเหตุให้เด็กมีปัญหาในการรวบรวมหรือจัดระบบความคิดเพื่อสื่อสารออกมาโดยการเขียนไม่ได้ จึงส่งผลให้เด็กประสบความยุ่งยากทางการเรียนวิชาภาษาไทยในระดับประถมศึกษาซึ่งเป็นพื้นฐานของการเรียนทั้งมวลความต้องการและความสามารถของเด็กแต่ละคน และได้รับความช่วยเหลือตามความจำเป็น
การเขียนเป็นทักษะอย่างหนึ่งของมนุษย์ที่อาศัยทักษะการฟัง การพูด การอ่าน เป็นพื้นฐานแล้วจึงสามารถถ่ายทอดความรู้สึกนึกคิด ประสบการณ์ต่าง ๆ และความต้องการของตนออกมาเป็น
สัญลักษณ์หรือตัวอักษรเพื่อสื่อความหมายให้ผู้อ่านเข้าใจภาษาไทยเป็นเครื่องมือใช้สื่อสาร เพื่อให้เกิดความเข้าใจตรงกันและตรงตามจุดหมายไม่ว่าจะเป็นการแสดงความคิด ความต้องการและความ รู้สึก คำในภาษาไทยย่อมประกอบด้วยเสียง รูปพยัญชนะ สระ วรรณยุกต์ และความหมาย ส่วนประโยคเป็นการเรียงคำตามหลักเกณฑ์ของภาษา และประโยคหลายประโยคเรียงกันเป็นข้อความ นอกจากนั้นคำในภาษาไทยยังมีเสียงหนัก เบา มีระดับของภาษา ซึ่งใช้ให้เหมาะแก่กาลเทศะและบุคคล ภาษาย่อมมีการเปลี่ยนแปลงตามกาลเวลา ตามสภาพวัฒนธรรมของกลุ่มคน ตามสภาพของสังคมและเศรษฐกิจ การใช้ภาษาเป็นทักษะที่ผู้ใช้ต้องฝึกฝนให้เกิดความชำนาญ ไม่ว่าจะเป็นการอ่าน การเขียน การพูด การฟัง และการดูสื่อต่างๆ รวมทั้งต้องใช้ให้ถูกต้องตามหลักเกณฑ์ทางภาษา เพื่อสื่อสารให้เกิดประสิทธิภาพ และ ใช้อย่างคล่องแคล่ว มีวิจารณญาณและมีคุณธรรม
ความแตกต่างระหว่างบุคคล ต้องคำนึงเสมอว่าแต่ละคนมีความรู้ ความสามารถ ความถนัด และความสนใจทางภาษาแตกต่างกัน ต้องพยายามจัดระบบการเรียนการสอนและ จัดกิจกรรมเพื่อให้เด็กได้เรียนรู้ เกิดความเจริญงอกงามให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้และสร้างสถานการณ์ให้เด็กทุกคนมีความรู้ว่าตนเองประสบความสำเร็จในการเรียน
การเรียนรู้โดยการกระทำ นักเรียนจะมีความคล่องแคล่ว ชำนาญในทักษะทางภาษา ก็เพราะได้มีประสบการณ์ตรง ได้ลงมือกระทำเอง โดยการฝึกฝน เป็นการเรียนรู้อีกข้อหนึ่ง ซึ่งการเรียนรู้จะเกิดขึ้นได้ดี เมื่อได้มีการฝึกฝนหรือการกระทำซ้ำ โดยทั่วไปผู้เรียนจะเกิดทักษะทางภาษาดี มีความรู้ความเข้าใจ ก็ต่อเมื่อได้ฝึกฝนและกระทำซ้ำ ได้ใช้ทักษะทางภาษามากเท่าใดก็จะช่วยให้มีทักษะดีมากขึ้นเท่านั้น กฎแห่งผล เมื่อนักเรียนได้เรียนทักษะการฟัง พูด อ่านและเขียนแล้ว นักเรียนย่อมจะต้องทราบผลการเรียนของตนว่าเป็นอย่างไร เป็นที่พอใจหรือไม่ ดังนั้นเมื่อมีงานให้ทำ ครูควรรีบตรวจและส่งคืนนักเรียนโดยเร็ว นักเรียนจะได้ทราบจุดเด่นและจุดบกพร่องของตนเอง
กฎของการใช้และไม่ได้ใช้ การใช้ภาษาต้องมีการใช้และฝึกอยู่เสมอจึงจะทำให้เกิดความคล่องแคล่วและชำนาญในการใช้ภาษา ดังนั้นในการจัดการเรียนการสอนต้องคัดเลือกเนื้อหา อย่างระมัดระวัง ควรเป็นเนื้อหาที่มีประโยชน์ในการเรียนหรือเพื่อการสื่อสารในชีวิตประจำวัน แรงจูงใจ เป็นสิ่งสำคัญมาก ซึ่งมีทั้งแรงจูงใจภายในและภายนอก โดยแรงจูงใจภายนอกเกิดจากสิ่งเร้าภายนอก เช่น การสร้างบรรยากาศ การนำเข้าสู่บทเรียน การจัดกิจกรรมประกอบ การเรียน ส่วนแรงจูงใจภายในเกิดขึ้นภายในตัวเรียนเอง เป็นความกระตือรือร้น ความใฝ่รู้ใฝ่เรียน อยากร่วมทำกิจกรรม อยากเสาะแสวงหาความรู้ การเสริมกำลังใจ นักเรียนย่อมต้องการที่จะทราบว่าพฤติกรรมหรือทักษะทางภาษาที่ตนแสดงออกนั้นถูกต้องหรือเป็นที่พึงปรารถนาหรือไม่ ซึ่งการเสริมกำลังใจถือว่าเป็นสิ่งสำคัญ ซึ่งอาจเสริมกาลังใจด้วยวาจา ท่าทาง การให้รางวัล ฯลฯ

จากพระราชดำรัสตอนหนึ่งของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชที่ว่า “ภาษาไทยเป็นเครื่องมืออย่างหนึ่งของชาติ ภาษาทั้งหลายเป็นเครื่องมือของมนุษย์ชนิดหนึ่ง คือเป็นทางสำหรับแสดงความคิดความเห็นอย่างหนึ่ง เป็นสิ่งสวยงามอย่างหนึ่งเช่นในทางวรรณคดี เป็นต้น ฉะนั้น จึงจำเป็นต้องรักษาให้ดี ประเทศไทยนั้นมีภาษาของเราเองซึ่งต้องหวงแหน” ซึ่งพระราชทานเมื่อครั้งเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเป็นประธานในการประชุมทางวิชาการ ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๐๕ จนเป็นเหตุให้ในเวลาต่อมาคณะรัฐมนตรีได้กำหนดให้วันที่ ๒๙ กรกฎาคม ของทุกปีเป็น “วันภาษาไทยแห่งชาติ”เพื่อเฉลิมพระเกียรติของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ผู้ทรงเป็นนักปราชญ์และนักภาษาไทย รวมถึงเพื่อน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ที่ทรงแสดงความห่วงใยและพระราชทานแนวคิดต่างๆเกี่ยวกับการใช้ภาษาไทย แนวคิดสำคัญ ๆ เหล่านี้นั้นบ่งชี้ชัด และปลุกทุกคนให้ตระหนักถึงความภาคภูมิใจที่คนไทยมีภาษาประจำชาติ ทั้งทรงฝากข้อคิดถึงการดำรงรักษาไว้ซึ่งสมบัติล้ำค่าของชาติไว้ว่า “เราโชคดีที่มีภาษาของตนเองแต่โบราณกาล จึงสมควรอย่างยิ่งที่จะรักษาไว้อย่างหนึ่งต้องรักษาให้บริสุทธิ์ในทางออกเสียง คือ ให้ออกเสียงให้ถูกต้องชัดเจน อีกอย่างหนึ่งต้องรักษาให้บริสุทธิ์ในการใช้”
ที่มา:https://srisudakp.wordpress.com/2014/08/18/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3-%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%AA/